نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی- دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استادیار علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

این مطالعۀ کیفی با هدف کاوش میان ذهنیت مهاجران واردشده به دو محلۀ
حاشیه نشین اهواز و ارائۀ یک مدل پارادایمی از کنش های آنان و شرایط و
پیامدهای مرتبط به انجام رسیده است. روش مورداستفاده در این پژوهش نظریۀ
داد هبنیاد بوده است. داد ههای این پژوهش از طریق مصاحبۀ عمیق و شیوة
نمونه گیری هدفمند  نظری در شهر اهواز گردآوری و جهت تحلیل داد هها از پنج
شیوة کدگذاری باز، توسعۀ مفاهیم، وارد کردن زمینه، وارد کردن فرایند و
یکپارچه سازی مقولات استفاده شد. داده های گردآور یشده در قالب شش مقولۀ
عمده و یک مقولۀ هسته کدگذاری و تحلیل شدند. مدل پارادایمی ارائ هشده
شامل سه بعد شرایط، کنش  تعامل ها و پیامدهاست که در بخش شرایط شامل
رسانۀ شهرگرا، آرمان گرایی و ایدئالیسم، دگرگونی ایستارها و نگرش ها؛ در بخش
کنش- تعامل شامل مهاجرت در جهت راح تطلبی مصر فگرایانه/ شغلی؛ و در
بخش پیامد شامل تقویت اقتصاد غیررسمی است که حول یک مقولۀ هسته به نام
مهاجرت به مثابۀ کنشی افق گشایانه شکل گرفته اند.

کلیدواژه‌ها

ایمان، محمدتقی (1388) مبانی پارادایمی روش‏های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ایمان، محمدتقی (1391) روش‏شناسی تحقیقات کیفی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ابراهیم‌زاده، عیسی؛ نصیری، یوسف (1388) «شهرنشینی شتابان، روندها و پیامدها»، مجلۀ اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارۀ 237: 232ـ 241.
اشتراوس، انسلم؛ کورربین، جولیت (1391-1394) مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‏ای، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نشر نی
ایراندوست، کیامرث؛ اعظمی، محمد؛ تولایی، روح‌الله (1393) «شاخص‌های تعریف و تعیین سکونتگاه‌های غیررسمی در ایران»، فصلنامۀ مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شمارۀ 21: 43ـ 60.
باقری، معصومه (1394) حاشیه‌نشینی در اهواز، اهواز: طرح پژوهشی شهرداری.
بهمنی، سجاد؛ همتی، رضا؛ ملتفت، حسین؛ ایزدی جیران، اصغر (1397) «فهم فرایند شکل‌گیری تجربۀ حاشیه‌نشینی براساس نظریۀ داده‌بنیاد (موردمطالعه: محله‌های ملاشیه و تل برمی خوزستان»، فصلنامۀ توسعۀ اجتماعی، شمارۀ 2: 127ـ 158.
پارساپژوه، سعیده (1381) « نگرشی از درون به پدیدة حاشیه‌نشینی مطالعة موردی، اسلام‌آباد کرج»، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، شمارة 6: 166ـ 199.
 پیـران، پرویـز (1366-1367) «شهرنشینی شتابان و ناهمگون: مسکن نابهنجار»، ماهنامـة اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شمارة 15.
حسین‌زاده، علی‌حسین؛ نواح، عبدالرضا؛ اسماعیلی، رضا (1387) «بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر حاشیه‌نشینی در شهر بهبهان»،  فصلنامۀ توسعۀ انسانی، شمارۀ 4: 103ـ 120.
ربانی، رسول؛ عریضی، فروغ؛ وارثی، حمیدرضا؛ حسینی، محمدرضا (1385) «بررسی عوامل موثر بر شکل‌گیری مسئلۀ حاشیه‌نشینی و پیامدهای اجتماعی»، جغرافیا و توسعه، شمارۀ 7: 89ـ 114.
زاهد زاهدانی، سعید (1369) حاشیه‌نشینی، شیراز: دانشگاه شیراز.
سلیمانی‌مقدم، پرویز؛ امانپور، سعید؛ سیاحی، ایناس (1394) «بررسی وضعیت جرم در محله‌های شهر اهواز، موردمطالعه: محله‌های کیانپارس، گلستان، حصیرآباد»، تهران: کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین در مهندسی عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری.
شیعه، اسماعیل؛ حبیبی، کیومرث؛ کمالی‌نسب، حامد (1390) «فرایند شکل‌گیری و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی»، مجلۀ مسکن و محیط روستا، شمارۀ 133: 39ـ 48.
صرافی، مظفر (1381) «به‌سوی نظریه‌ای برای ساماندهی اسکان غیررسمی»، فصلنامۀ هفت شهر، شمارۀ 8: 6ـ 11.
عامری، سیاهویی حمیدرضا؛ رستم گورانی، ابراهیم؛ بیرانوندزاده، مریم (1389) «سکونتگاه‌های غیررسمی، امنیت و توسعة پایدار شهری مطالعة موردی: شهر بندرعباس»، مجلۀ مطالعات امنیت اجتماعی، شمارة 24: 37ـ 60 .
فراستخواه، مقصود (1395) روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریۀ پرپایۀ (گراندد تئوری GTM تهران: آگه.
کاستلز، مانوئل (1380) عصر اطلاعات؛ جامعه و فرهنگ، ترجمۀ احد علیقیان و همکاران، تهران: طرح نو.
کرسول، جان. دبلیو (1391) طرح پژوهش؛ رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی، ترجمۀ علیرضا کیامنش و مریم دانای‏طوس، تهران: جهاد دانشگاهی.
ملکی، سعید؛ ظریفی، کوکب؛ ادیبی، بوذز؛ ظریفی، فرشته (1393) «مقایسۀ ابعاد اقتصادی سه منطقۀ حاشیه‌نشین کوی علوی، زرگان و حصیرآباد شهر اهواز»، تهران: مجموعه‌مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی.
نقدی، اسدالله؛ زارع، صادق (1391) «حاشیه‌نشینی به‌مثابۀ آپاندیست شهری»، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارۀ 5: 65ـ 81.
 
Bandyopadhyay, A. (2013) Slums In India: From Past To Agrawal
Associate Proessor, Department of Architecture, N.I.T. Raipur (C.G.)
Department of Architecture, N.I.T. Raipur (C.G.)
Khalifa, M. A. (2011) Redefining slums in Egypt: unplanned versus unsafe areas, Habitat Int.
UN Habitat (2009) Planning Sustainable Cities, Global Report on Human Settlements.
Corbin, J.; A., Strauss (2015) Basic of Qualitative Research: Techniques and Procedures Devloping Grounded Theory, Thousand Oaks, CA: Sage
Gruber, D.; Andrea Kirschner; Sandra Mill, Manuela Schach, Steffen Schmekel, and Hardo, S. (2005) Living and Working in Slums of Mumbai, Internet-Fassung, Otto-von-Guericke-Universität Magdeburg
Creswell, J. W. (1998) Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions, CA: Sage.
Creswell, J. W.; D. L. Miller (2000)Determining validity in qualitative research”, Theory into Practice, 39(3), 124–130.
Creswell, J.W. (2012) Educational Reserach: Planning, Conducting and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, 4th ed. London: Pearson
Maxwell, J. (2004) Qualitative Research Design: An Interactive Approach, London: Sage.
Patton, M. Q. (2001) Qualitative Research & Evalution Methods, Thousand Oaks, CA: Sage
Chaudhuri, N.  (2017) Community Mobilization for Slum Upgrading through Sanitation in Roma Informal Settlements in the Paris Region, Front Public Health.