نوع مقاله : علمی

نویسنده

دانشیار علوم سیاسی- دانشگاه رازی‌

چکیده

بسیاری از انقلاب‌هایی که در طول تاریخ رخ داده‌اند، "انقلاب‌ ملی" و تعداد اندکی از آنها به‌عنوان "انقلاب بزرگ" شناخته می‌شوند. این انقلاب­ها دارای شاخصه­های
ویژه­ای هستند که به‌صورتی آشکار آنها را از دیگر انقلاب‌ها متمایز و ممتاز می‌­سازند. این مقاله درصدد پاسخگویی به این سئوال است که انقلاب­های بزرگ چه ویژگی­هایی دارند و با چه شاخصه­هایی می‌­توان آنها را شناخت؟ و اساساً نقاط تمایز آنها با دیگر انقلاب­ها چیست؟ مدعای نوشتار حاضر این است که تنها تعداد بسیار اندکی از
انقلاب­ها را می‌­توان در مقولۀ "انقلاب‌های بزرگ" طبقه‌بندی کرد. در واقع، انقلاب­های بزرگ پدیده­هایی نادر و کمیاب‌اند. این انقلاب­ها نقاط عطفی مهم در تاریخ تحولات جامعۀ بین­المللی محسوب می‌­شوند و باعث ایجاد تحـولات گسترده و عمیقی در سطح جهانی می‌­شوند؛ به‌گونه­ای که آثار و پیامدهای حاصل از چنین انقلاب­هایی هنوز هم، پس از سال­ها و قرن­ها، در جامعۀ بشری و در زندگی سیاسی در عرصۀ بین­المللی تأثیرگذار است. مقالۀ حاضر با استفاده از روش تحلیل اسنادی، ضمن ارائۀ شاخصه­ها و
ویژگی­هایی برای انقلاب­های بزرگ، مدعی می‌­شود که چهار انقلاب فرانسه، روسیه، چین و ایران را می‌­توان از جمله انقلاب­های بزرگ دوران مدرن تلقی کرد. از اینرو، با مطالعه و بررسی عناصر اصلی و ویژگی­های بین­المللی این انقلاب­ها، می‌­توان معیارها و اصـولی برای شناخت انقلاب­های بزرگ و تفکیک آنها از دیگر انقلاب­ها ارائه کرد.
 

کلیدواژه‌ها