نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی گروههای اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استاد جامعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

3 استاد جمعیت شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

در چند دهة اخیر، خانواده و نظام خویشاوندی تحت تأثیر نوسازی و پیامدهای آن قرار گرفته و در این فرایند، نیروهای ساختارشکن زیست‌جهان خانوادة ایرانی را دگرگون کرده‌است. به‌دلیل اهمیت این موضوع، هدف تحقیق حاضر بررسی درک معنایی تغییرات خانواده است. چارچوب مفهومی تحقیق رویکرد پارادایم تفسیرگرایی اجتماعی و روش‌شناسی مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. داده‌ها با استفاده از فنون قوم‌نگاری (مشاهدة مشارکتی، مصاحبة عمیق و ساخت‌نیافته)، براساس منطق نمونه‌گیری هدفمند و نظری در بین ساکنان شهر مریوان گردآوری و براساس نظریة زمینه‌ای تحلیل و درقالب الگوی پارادایمیک ارائه شد.
یافته‌ها شامل هفت مقولة جزء (فضای اجتماعی، تنظیم درون‌گروهی، حضور نوسازی، تغییرات ارزشی، ارتقای اقتصادی‌ـ‌اجتماعی، و پذیرش) و سه مقولة عمده (خانوادة سنتی، پدیدة نوسازی و خانوادة امروزی‌شده)‌ هستند. "انتقال نسبی خانواده" مقولة هستة نهایی است. نتایج پژوهش نشان‌دهندة وقوع تغییرات متعدد در زیست‌جهان خانواده در جامعة تحت بررسی است. براساس درک و تفسیر مردم این جامعه، صورت‌های جدیدی از خانواده، تحت تأثیر ورود عوامل نوسازی و سنت‌زدا، جایگزین خانوادة سنتی شده‌است که می‌توان آن را با عنوان "انتقال نسبی خانواده" شناخت.
 

کلیدواژه‌ها