نوع مقاله : علمی

نویسنده

دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، گروه اقتصاد جمعیت و سرمایة انسانی، مؤسسة مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور

چکیده

مقالة حاضر به مطالعة نحوة تعامل عناصر محلی و جهانی در تحول هویت فرهنگی در کردستان ایران، منطقة هورامان‌تخت، پرداخته است. ورود عناصر مربوط به جهانی‌شدن به ساختار فرهنگیِ هورامان مشروعیت عناصر سنتیِ هویت‌ساز را زیر سؤال برده است. در چنین وضعیتی، مطالعة نحوة ساختارزدایی و بازسازی عناصر هویت فرهنگی حائز اهمیت است. روش تحقیق کیفی با استفاده از نظریة زمینه‌ای است. داده‌ها به‌یاری تکنیک‌های مصاحبة عمیق و مشاهدة مشارکتی گردآوری شده و طی مراحل سه‌گانة کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شده‌اند. نتایج پژوهش نشان داد که گرایشی درخور ‌توجه به بازاندیشی در منابع هویت­سازِ سنتی در هورامان وجود دارد و افراد مطالعه‌شده با «تعاملاتی نیت‌مند» با تغییرات پیش­رو درصدد بازسازی عام­گرایانة هویت فرهنگی‌شان هستند. در چنین نظام ارزشی‌ای، هر کنشی در جهت مشروعیت‌بخشی به نظام‌های ارزشی، با بازاندیشی آگاهانه در چارچوب منابع هویت­بخش محلی، ملی و جهانی صورت می­گیرد؛ بنابراین، می­توان گفت، برخلاف تصور رایج مبنی بر زوالِ سنت­ها و هویت­های محلی، هنوز هم سنت­های جامعة هورامان دارای کارکرد فرهنگ­سازی و هویت­بخشی در «نظامی بازاندیشی‌شده» هستند.

کلیدواژه‌ها

ازکیا، مصطفی، منصور وثوقی، و عادل عبداللهی (1392) «جهان‌‌-محلی‌شدن و بازاندیشی در هویت زنان: مطالعة موردی هورامانِ‌تخت»، توسعة روستایی، دورة پنجم، شمارة 2: 1-22.
اس‍ت‍راس‌، آن‍س‍ل‍م،‌ و ج‍ول‍ی‍ت‌ ک‍ورب‍ی‍ن (1385) اص‍ول‌ روش‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ ک‍ی‍ف‍ی‌: ن‍ظری‍ة‌ م‍ب‍ن‍ای‍ی‌ روی‍ه‌ه‍ا و ش‍ی‍وه‌ه‍ا، ت‍رج‍م‍ة‌ ب‍ی‍وک‌ م‍ح‍م‍دی‌‏‫، ته‍ران: پ‍ژوه‍ش‍گاه‌ ع‍ل‍وم‌ ان‍س‍ان‍ی‌ و م‍طال‍ع‍ات‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌.
گیدنز، آنتونی (1377) پیامدهای مدرنیت، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: مرکز.
گیدنز، آنتونی (1380) مدرنیته و مدرنیسم، ترجمة حسینعلی نوذری، تهران: نقش جهان.
دانش‎‌مهر، حسین، غلامرضا غفاری، و سیداحمد فیروزآبادی (1397) «درک معنایی سازه‌های مؤثر بر تغییرات کیفیت زندگی در میان ساکنان منطقة اورامان لهون»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورة هفتم، شمارة 2: 341-368.
ریتزر، جرج (1388) نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان (1376) فرهنگ آبادی‌های استان کردستان، شهرستان مریوان.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان (1386) فرهنگ آبادی‌های استان کردستان، شهرستان مریوان.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان (1391) فرهنگ آبادی‌های استان کردستان، شهرستان مریوان.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان (1396) فرهنگ آبادی‌های استان کردستان، شهرستان سروآباد.
صادقی، امیر (1393) اطلس صنایع دستی هورامان، سنندج: ادارة میراث فرهنگی و صنایع دستی استان کردستان.
فدائی‌نژاد بهرامجردی و همکاران (1396) «بازشناسی مفهوم ارزش در حفاظت منظر فرهنگی اورامان تخت»، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دورة هفتم، شمارة 1: 31-50.
محمدپور، احمد و مهدی رضایی (1387) «درک معنایی پیامدهای ورود نوسازی به منطقة اورامان کردستان ایران به‌شیوة پژوهش زمینه­ای»، جامعهشناسی ایران، دورة نهم، شمارة 1: 3-33.
محمدپور، عادل (1387) «جشن پیرشالیار در آینة فرهنگ مردم هورامان»، فرهنگ مردم ایران، دورة یکم، شمارة 5: 143-151.
Anderson, Benedict (2006) Imagined communities: Reflections on the origin and spread of nationalism, Verso books.
Arce, A, & Norman Long (2003) Reconfiguring modernity and development from an anthropological perspective: In Anthropology, development and modernities. Edited by Arce, A, & Norman Long, Routledge Publishers, pp: 15-44.
Castells, Manuel (2000) “Globalisation and identity in the network society: A rejoinder to Calhoun”, Lyon and Touraine, No. 4: 109-123.
Charmaz, Kathy (2014) Constructing grounded theory, Sage Publishers.
Dalby, Simon (1998) “Globalisation or global apartheid? Boundaries and knowledge in postmodern times”, Geopolitics, Vol. 3. No. 1: 132–150.
Hall, Stuart (2005) “Old and new identities”. In Thinking Critically about Global Issues, editor, Paula Rothenberg, Worth Publishers: 167–173.
Hannerz, Ulf (1987) “The world in creolisation”, Africa, Vol. 57. No. 4: 546-559.
Helve, Helve (2001) “Reflexivity and changes in attitudes and value structures”: In Youth, Citizenship and Empowerment, editor, Claire Wallace, Routledge Publishers: 201–218.
Mazlish, Bruce (2005) The Global and the Local. Current Sociology, Vol. 53. No. 1: 93-111.
Robertson, Roland (1995) “Glocalization: Time-space and homogeneity-heterogeneity” Global modernities, Vol 2. No. 1: 25-44.