نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه گیلان

2 کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان

چکیده

ارتکاب جرم موضوعی صرفاً حقوقی نیست، بلکه سازه‌ای اجتماعی- فرهنگی است که انسان‌ها برمی‌سازند. هدف اصلی این مقاله، مطالعة برساخت اجتماعی جرم‌ها در میان جوانان شهر رشت است. مطالعه با تکیه بر روش کیفی و نمونه‌گیری هدفمند از طریق مصاحبه های نیمه ساخت یافته انجام شده است. با توجه به منطق اشباع نظری، با ٣٠ نفر از جوانان ٢٠ تا ٣٥ ساله به صورت فردی مصاحبه صورت گرفت و سپس، مصاحبه ها به‌شیوۀ تحلیلِ مضمون بررسی شدند. نتایج تحقیق نشان داد که بیشتر جوانان نمونة تحقیق در شهر رشت، تلقی مجرمانه را از برخی مقوله های فرهنگی از قبیل پوشش، آرایش، حرکات موزون (رقص)، داشتن ماهواره و دوستی-های‌ اجتماعی را حذف کرده اند، اما اغلب آنها مواردی نظیر مصرف مواد‌ مخدر، جرم‌های مالی، نابرابری اجتماعی، دعوا و خشونت، و رعایت‌نکردن حق دیگران را جرم انگاشته اند. در کنار این دو روایت، برخی از این جوانان، که در مرحلۀ آستانگی (مرزی) قرار دارند، بعضی از مسائل اجتماعی از قبیل هم‌باشی و مشروبات الکلی را جرم نمی‌شمارند، اما از جهت‌های دیگری این مفاهیم را جرم قلمداد می‌کنند.
 

کلیدواژه‌ها

آقائی، سارا (١٣۹٦) «رسانه و جرم از منظر جرم­شناسی فرهنگی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم­شناسی، دورة چهارم، شمارة 1: ١-٣٥.
الله­وردی، فرهاد، و محمد فرجیها (١٣۹٣) «جرم­انگاری رسانه­ای: رمزگذاری و رمزگشایی مستند شوک»، مجلة جهانی رسانه، دورة نهم، شمارة 1: ١-١٧.
الله­وردی، فرهاد، و محمد فرجیها (١٣۹7) «برساختِ اجتماعی اراذل و اوباش: چالش­های مفهومی طرح مبارزه با اراذل و اوباش از منظر جرم­شناسی فرهنگی»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، دورة نهم، شمارة 1: 55-80.
امانی، مجتبی و همکاران (1395) «ارزیابی مداخلة کیفری در حوزة حجاب از منظر جرم‌شناسی فرهنگی در مشهد»، در: مجموعه مقالات همایش ملی خانواده و مسائل نوپدید، دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان شرقی، دسترسی در:  https://www.civilica.com/Calendar-NCFEI01
بر، ویوین (١٣۹٥) برساخت گرایی اجتماعی، ترجمة اشکان صالحی، چاپ دوم، تهران: نی.
ذکائی، محمدسعید (١٣۹١) «جرم­شناسی فرهنگی و مسئلة جوانان»، جامعه‌شناسی ایران، دورة سیزدهم، شمارة 1و2: 58-83.
صادقی فسایی، سهیلا، و ستار پروین (١٣۹٠) «جرم: برساختة ذهنیت، گفتمان و قدرت»، پژوهش حقوق و سیاست، سال سیزدهم، شمارة 33: ٢٢٠-٢٤٢.
صدیق‌سروستانی، رحمت­الله (١٣٨٣) آسیب­شناسی اجتماعی، تهران: آن.
فرجیها، محمد، و فرهاد الله­وردی (1393) «رویکرد جرم‌شناسی فرهنگی به تغییر الگوی مصرف مواد مخدر در میان جوانان»، آموزه­های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شمارة 7: 83-106.
فلیک، اوه (١٣٨٧) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.
لوزیک، دانیلین (1383) نگرشی نو در تحلیل مسائل اجتماعی، ترجمۀ سعید معیدفر، تهران: امیرکبیر.
مرکز آمار ایران (1395) سالنامة آماری استان گیلان، رشت: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان.
معظمی، شهلا و همکاران (1396) «معیارهای جرم­انگاری»، قضاوت، شمارة 89: 179-195.
 والک لیت، ساندارا (١٣٨٦) شناخت جرم­شناسی، ترجمة حمیدرضا ملک­محمدی، تهران: میزان.
وایت، راب، و فیونا هینز (١٣٨١) درآمدی بر جرم و جرم­شناسی، ترجمة میر روح­الله صدیق بطحایی اصل، تهران: دادگستر.
هیوارد، کیت و همکاران (1397) پنجاه متفکر جرم­شناسی، ترجمۀ ایوب اسلامیان، صابره صادقی و احسان احراری، تهران: ثالث.
 یعقوبی، علی (١٣۹٤) «مخالف­خوانی­های دانش­آموزی و گفتمان مدرسه: مطالعة دانش­آموزان استان گیلان»، مطالعات اجتماعی ایران، دورة ­نهم، شمارة 4: 138-166.
Attride-Stirling, J. (2001) “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”. Qualitative Research, SAGE Publications 1(3), 385-405.
Barak, G. (1998) Integrating Criminologies. Boston: Allyn & Bacon.
Becker, H. (1963) Outsiders: Studies in the Sociology of Deviance, New York: Free/Press
Bourdais, C. L. & Lapierre, A. E. (2004) “Changes in Conjugal Life in Canada: Is Cohabitation Progressively Replacing Marriage?”, Journal of Marriage and Family, Vol. 66, No. 4.
Braun, V. & Clarke, V. (2006) “Using Thematic Analysis in Psychology”, Qualitative Research in Psychology, 3 (2). pp. 77-101.
Brown, S. (2007) Understanding Youth and Crime, Open University Press, Mc Graw- Hill Education.
Chambliss, William J. (1973) The Saint and the Roughnecks. Society, II: I, Nov/Dec: 24-31.
Druzin, B. (2012) Finding Footing in a Postmodern Conception of Law, Postmodern Openings, Volume 3, Issue 1, March, PP: 41-56.
Ferrell J, Sanders CR, eds. (1995) Cultural Criminology. Boston: Northeastern Univ. Press
Ferrell J, Websdale N. (1999)Making Trouble: Cultural Constructions of Crime, Deviance, and Control”. The British Journal of Criminology, Volume 40, Issue 3, Pages 545–548,
Ferrell, J., D. Milovanovic & S. Lyng (2001) “Edgework, Media Practices and the Elongation of Meaning”, Journal of Theoretical Criminology, 5(2).
Goodey. J. (2001) ”The Criminalization of British Asian Youth,: Research from Bradford and Sheffield” Journal of Youth Study, 4(4): 429-50.
Hall, S. (2003) Representations,Cultural represtation and Signifying, London: Sage Publication.
Henry, S. (2009) Social Construction of Crime, In J. Miller(Ed) ,21 st Century Criminology: A Reference Handbook, Thousand oaks: Sage Publication.
Henry, S. & Milovanovic, D. (1996) Constituive Criminology, London: Sgae.
Lanier, M.M, & Henry, S. (2004) Essential Criminology, 2nd ed. Boulder, CO: Westview Press.
Laqueure, H. (2015)” Uses and Abuses of Drug Decriminalization in Portugal”, Law & Social Inquiry, Volume 40, Issue 3,PP 746-781.
Muncie, j. (2004) Youth & Crime, London: Sage Publication.
Parker⸴ H. Measham. F & Aldridge,J.  (1995) Drugs Futures: Changing Patterns of Drug Use amongst English Youth⸴ London⸴ Institute for the Study of Drug Dependency.
Plummer⸴ K. (2002) Documents of life: An invitation to Critical Humanism. London: Sage.
Terner, V. (1967) Betwixt and Between: The liminal Period in Rites of Passage In The forest of Symbols: Aspects of Ndembu Ritual, Ithaca (N. Y.), London: Cornell University Press.
Willis, P. (1977) Learning to Laboure: How Working Class Kids Get Working Class Jobs(London : Routledge and Kegan Paul.
Winfree, T. & Abadinsky, H. (2003) Understanding Crime,  wadsworth/Thomson Cengage learning.