نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد مشاورۀ توان‌بخشی، مشاور مرکز مشاورۀ دانشگاه جهرم

چکیده

بیماری ایدز امروزه مسئله‏ای بهداشتی ـ اجتماعی است که در اذهان عمومی به‌دلیل انتقال منحصربه‌فردش، به‌صورت پدیده‌ای منفی و کج‌روانه برساخت می‌شود که از این حیث پیامدهای اجتماعی و روانی بس گرانی بر افراد مبتلا به این بیماری تحمیل می‌شود. . لذا این نوشتار با هدف مطالعۀ تجارب افراد مبتلا به ایدز از انگ اجتماعی، در شهر جهرم انجام شده است. پژوهش حاضر با رویکردی کیفی به روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شده ‏است. داده‏‏ها از طریق مصاحبۀ عمیق و نیمه‏ساختاریافته و یادداشت‏ها در عرصۀ جمع‏آوری و به روش دیکلمن و همکاران تجزیه و تحلیل شد. جامعۀ پژوهش شامل همۀ افراد مبتلا یه ایدز در شهرستان جهرم بودند که تعداد 21 نفر به روش نمونه‏گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. با تحلیل محتوای مصاحبه‏های انجام‌شده، سه مفهوم ترس از افشا شدن، پیش‌داوری و قضاوت نادرست و تبعیض به‌عنوان مضمون‌های اصلی انگ اجتماعی استخراج شدند. مطالعۀ حاضر نشان داد که مهم‌ترین مشکل افراد مبتلا به ایدز، انگ اجتماعی و نگاه‌های غضب‌آمیز افراد جامعه است. این مسئله غالباً به‌دلیل فقدان یا کمبود آگاهی عمومی برجسته‌تر می‌شود. فرد مبتلا به ایدز همواره موردقضاوت و پیش‌داوری‌های اطرافیان خود قرار می‌گیرد و این امر بر روی تعامل اجتماعی بیمار و سبک زندگی وی تأثیر می‌گذارد. ازاین‌رو، با افزایش آگاهی عمومی درمورد این بیماری و نحوۀ انتقال آن و همچنین ارائۀ خدمات مشاوره‌ای مناسب به افراد مبتلا در جهت سازگاری با آن و بهبود کیفیت زندگی، می‌توان حیات این بیماران را با امید و رضایت بیشتری مواجه ساخت.

کلیدواژه‌ها

احمدنیا، شیرین؛ زاهدی، جواد؛ کاظمی‏نژاد، سیده‏زهرا (1396) «جامعه‏شناسی تجربۀ زیستۀ  زنان مبتلا به ایدز»، نشریۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارۀ 4: 633ـ 660.
اسماعیلی، رضا؛ قدربند فرد شیرازی، زینب (1399) «مطالعۀ پدیدارشناختی تجربۀ سالمندان 60 تا 90 سالۀ شیرازی از کرونا»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 2: 36ـ 58.
اصفهانی، زهرا؛ رضازاده، مجید؛ فرهودی، بهنام؛ سیگاری، سپیده؛ احترامی، مهرداد (1388) آموزش پیشگیری از ایدز برای افراد در معرض خطر (به روش آموزش همتایان)، تهران: انتشارات رسانه.
راودراد، اعظم؛ آقایی، عاطفه (1395) «تحلیل گفتمان بازنمایی ایدز در سینما‏ی ایران مطالعۀ موردی فیلم پابرهنه در بهشت»، فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 45: 69ـ 94.
رحمانیان، وحید؛ شاکری، حشمت اله؛ باهنر، علیرضا؛ شاکری، مسیح‌اله؛ شریفی، حمید (1397) «اپیدمیولوژی راه‏های انتقال ویروس HIV در جهرم-1396»، فصلنامۀ بیماری‏های عفونی و گرمسیری وابسته به انجمن متخصصین بیماری‏های عفونی و گرمسیری، شمارۀ 80: 39ـ 46.
رحمتی نجار‏کلایی، فاطمه؛ نیکنامی، شمس الدین الدین؛ امین شکوری، فرخنده؛ راوری، علی (1391) «تجربیات بیماران مبتلا به HIV/AIDS از ننگ اجتماعی: یک مطالعۀ کیفی»، مجلۀ تحقیقات کیفی در علوم سلامت، شمارۀ 2: 71ـ 80.
رسولی‏نژاد، مهرناز؛ عابدی‏نیا، نسرین؛ نوربالا، احمدعلی؛ محرز، مینو؛ مرادمند بدیع، بنفشه (1396) «بررسی تأثیر سلامت روان، مکانیزم‏های سازگاری و استیگما بر رفتار‏های پرخطر در بیماران HIV مثبت در ایران»، مجلۀ علوم پزشکی رازی، شمارۀ 159: 87ـ 96.
ساسانی، لیدا؛ ناجی، سیدعلی؛ عابدی، حیدرعلی (1392) «تجربۀ زیستۀ بیماران مبتلا به ایدز از انگ اجتماعی (مطالعۀ پدیدارشناسی)»، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، شمارۀ 4: 487ـ 495.
شکوری، علی؛ دارکش، محمد (1392) «مطالعۀ اکتشافی وضعیت اجتماعی و اقتصادی بیماران مبتلا به ایدز در ایران (مورد مطالعه: بیماران بخش عفونی بیمارستان امام خمینی (ره) تهران)»، نشریۀ بررسی مسائل اجتماعی ایران، شمارۀ 1: 21ـ 43.
فلاحی، حمیرا؛ طوافیان، صدیقه‌سادات؛ یغمایی، فریده؛ حاجی‌زاده، ابراهیم (1392) «پیامدهای زندگی با HIV : پژوهش کیفی»، فصلنامۀ پایش، شمارۀ 3: 243ـ 253.
قراچه، مریم؛ رنجبر، فهیمه (1397) «((نامۀ سردبیری)) انگ اجتماعی مرتبط با HIV: معضلی برای پیشگیری از گسترش HIV»، نشریۀ پرستاری ایران، شمارۀ 114: 1ـ 5.
محمدی، محمدعلی؛ موسوی، سیدهادی (1398) «انگ و استیگما، بستر رویش آسیب‌های اجتماعی در عصر فضای مجازی»، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، شمارۀ 75: 251ـ 280.
مسعودنیا، ابراهیم؛ چنانی‌نسب، حسن (1395) «تأثیر استیگمای اجتماعی ادراک‌شده بر عزت نفس مبتلایان به سندرم نقص ایمنی اکتسابی»، نشریۀ پرستاری و مامایی، شمارۀ 82: 80ـ 89.
مشرفی، امیرحسین؛ حسینی، سیدمحمد؛ امانی، رضا؛ رضوی مهر، سیدوحید؛ آقاجانی خواه، محمدحسن؛ محمودی، پیام (1395) «بررسی اپیدمیولوژی بیماران ایدز در استان مازندران طی سال‏های 1395-1365: یک گزارش کوتاه»، نشریۀ دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، شمارۀ 6: 575ـ 582.
گافمن، اروینگ (1386) داغ ننگ (چارهاندیشی برای هویت ضایعشده)، ترجمة مسعود کیانپور، تهران: نشر مرکز.
Andrioni, F.; Petrica, I. (2017) “Representative characteristics of the HIV/AIDS-infected young persons in romania in terms of their personal and professional values”, Needs and Resources, No. 46(8): 1141-1142.
Bukenya, D.; Nsubuga M.; Billy., Nakamanya, S.; Muhumuza, R.; Seeley, J. (2019) “What causes non-adherence among some individuals on long term antiretroviral therapy? Experiences of individuals with poor viral suppression in Uganda”, AIDS Research and Therapy, No.16(2): 2-9.
Kurnia Putri, D.; Malini, H.; Basmanelly, H. (2019) “Living with HIV/AIDS: Stigma and social discrimination”, Journal the Messenger, No.11(1): 10-17.
Marni, R.; Nurtanti, S.;  Hunsayani, S.;  Yunianti Ratnasari, N.;  Susanto, T. (2018)” The lived experience of women with HIV/AIDS: A qualitative study”, International Journal of Caring Sciences, No.11(3):1475-1482.
Omar, T.;  Lovering, S.;  Al shomrani, M. (2014) “The lived experience of living with HIV/AIDS in the western region of Saudi Arabia”, Diversity and Equality in Health and Care, No.12(2): 215-223.
Snyder, M. (2015) “Changing the tide stigma school youth, and mental illness”, NASN Sch Nurse, No.30:130-2.
Beatty, J. (2018) “Chronic illness stigma and its relevance in the work-place. Stigmas, Work and Organizations, Palgrave Explorations in Work-place Stigma”, Palgrave Macmillan, New York, 35-54.
Darlington, C. K.;  Hutson, S. P. (2017) “Understanding HIV-related stigma among women in the Southern United States: A literature review”, AIDS and Behavior, No.21(1): 12-26.
Nyblade, L. et al. (2018) “HIV stigma reduction for health facility staff: development of a blended-learning intervention”, Frontiers in Public Health, No.6(165): 1-13.