نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیأت علمی گروه تاریخ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
بررسی نقش مؤلفه های قدرت در تداوم تمایز بین طبقه اجتماعی عوام از خواص در دوره مشروطه به عنوان اولین تجربه ملت ایران در داشتن حکومت قانون، مسأله اصلی این پژوهش است. رویکرد پژوهش تحلیلی است و داده‌ها براساس ساختارگرایی تکوینی بوردیو مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که در ایجاد یک مفهوم و شکل دادن به ذهنیت ها، نوع گفتمان حاکم بر جامعه، منش، خُلق و خوها و عادات واره ها در کنار ابعادگوناگون قدرت سیاسی و اقتصادی نقش اثرگذاری دارد و لزوماً برای ایجاد یا تثبیت یک وضعیت در جامعه این تنها قدرت ابزاری نیست که اثر بخشی دارد بلکه از آنجا که سلطه اجتماعی هرگز و برای همیشه تضمین شده نیست به همین دلیل همیشه باید با نوعی تلقین همراه است و این تلقین در قالب گفتمان و خلق مفاهیم شکل میگیرد. از این رو ما شاهد تداوم تمایز جامعه عوام از جامعه خواص در دوره مشروطه هستیم که یکی از پیامدهای آن ناکامی نظام مشروطه در اجرای برابری قانون برای آحاد ملت ایران بود.
کلیدواژه‌ها
آوری، پیتر؛ همبلی، گاوین و چارلز ملویل(1388). تاریخ ایران به روایت کمبریج از رضا شاه تا انقلاب اسلامی. تهران: جامی.
اشرف، احمد و بنو عزیزی، علی(1386). طبقات اجتماعی دولت و انقلاب در ایران. ترجمه لیلا ترابی فارسانی، تهران: نیلوفر.
بوردیو، پییر(1380). نظریه کنش، ترجمه مرتضی مردیها. تهران: انتشارات نقش و نگار.
بهار(ملک الشعراء)، محمد تقی(1363). تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران. تهران: امیرکبیر.
بشیریه، حسین(1372). انقلاب و بسیج سیاسی. تهران: دانشگاه تهران.
پای، لوسین؛ بایندر، لئونارد و همکاران(1380). بحرانها و توالیها در توسعه سیاسی. ترجمه غلامرضا خواجه سروی تهران: انتشارات پژوهشکدهی مطالعات راهبردی.
تبریزی، علی(2535). مجموعه آثار قلمی ثقه الاسلام شهید تبریزی. تهران: انتشارات علمی.
حاج سیاح محلاتی، محمدعلی(1356). خاطرات حاج سیاح. تهران: امیرکبیر.
جاوید، سلام الله(1359). نهضت مشروطیت ایران و نقش آزادیخواهان جهان.تهران: دینا .
جلایی‌پور، حمیدرضا و محمدی، جمال (1387). نظریههای متأخر جامعه‌شناسی. تهران: نشر نی.
خلیلی، عباس(1373). در آیینه تاریخ(خاطرات سیاسی عباس خلیلی). تهران: انوشه.
خارابی، فاروق(1385). انجمن های عصر مشروطه. تهران: تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
دورکیم، امیل(1384). صورت بنیادین حیات دینی. ترجمه باقر پرهام،تهران: مرکز.
دورتیه، ژان فرانسوا (1381 ). «پیر بوردیوانسان شناس، جامعه شناس یادی از بوردیو». ترجمه مرتضی کتبی، نامه انسان شناسی، ش1: 225-234.
دانشورعلوی، نورالله(1335). تاریخ مشروطه ایران و جنبش وطن پرستان اصفهان و بختیاری. توضیحات و حواشی حسین سعادت نوری تهران: کتابخانه دانش.
رحیم زاده صفوی(1362). اسرار سقوط احمد شاه. به کوشش بهمن دهگان، تهران: فردوس.
ریترز،جرج(1390). نظریههای جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
راوندی، مرتضی(1382). تاریخ اجتماعى ایران ج 8. تهران: نگاه
زنجانی، شیخ ابراهیم (1379). خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی"سرگذشت زندگانی من". به اهتمام غلام حسین میرزا صالح، آلمان: نشر نیما.
زیباکلام، صادق (1377). سنت و مدرنیته. ریشه یابی علل شکست کوششهای اصلاح طلبانه و نوسازی سیاسی در ایران عصر قاجار. انتشارات روزه.
سریع القلم، محمود(1393). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
سریع القلم، محمود (1389). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: فرزان روز .
سپهر، احمدعلی (1326). ایران در جنگ بزرگ (1918-1914م). تهران: چاپخانه‌ی بانک ملی ایران.
سپهر،مسعود(1375). بررسی مصادیق بارز عوامل و علل بروز و راه های مبارزه با خرافات و موهومات جمود و تحجر فکری مقدس مآبی و ظاهر گرایی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شمیم، علی اصغر(1375). ایران در دوره سلطنت قاجار. تهران: مؤسسه انتشارات مدبر.
شیبانی، عبدالحسین وحیدالملک (1378). خاطرات مهاجرت از دولت موقت کرمانشاه تا کمیته برلن. به کوشش کاوه بیات و ایرج افشار. تهران: شیرازه.
شهرام نیا، امیر مسعود( 1386). جهانی شدن و دموکراسی در ایران. تهران: نگاه.
طباطبایی، محمد بن صادق(1381). یادداشت های سید محمد طباطبایی از انقلاب مشروطیت ایران. به کوشش حسن طباطبایی، تهران: نشرآبی.
عضدانلو، حمید(1380). گفتمان وجامعه. تهران: نشرنى.
فوکو، میشل(1383). اراده به دانستن ،ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشرنی .
فکوهی، ناصر، (الف)، (1384). تاریخ نظریههای انسان‌شناسی. تهران: نشر نی.
فکوهی، ناصر، (ب)، (1384). «پیر بوردیو: پرسمان دانش و روشنفکری». فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، ش5: 161-141
فارسون، سمیح و مهرداد مشایخی (1379). فرهنگ سیاسی در جمهوری اسلامی ایران. ترجمه معصومه خالقی، تهران: انتشارات باز.
فرهمند، مهناز و عالینژاد، مهدی(1396). «بررسی تطبیقی پیر بوردیو و مرتضی مطهری»، فصلنامه نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان. شماره 2: 9-39.
کوش، دنی(1371). مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی. ترجمه فریدون وحید، تهران: انتشارات سروش و مرکز مطالعات مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
کسروی، احمد(1383). تاریخ هیجده ساله آذربایجان. تهران: امیرکبیر.
کرزن، جرج ناتیل (1380). ایران و قضیه ایران. ترجمه غلام علی وحید مازندرانی،ج1، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
کاظمی، علی اصغر(1380). بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران معاصر. تهران: قومس.
گوهرخانی(امجد الواعظین)، محمد باقر(2535). گوشه ای از رویدادهای انقلاب مشروطه ایران. تهران: سپهر.
گرنفل، مایکل(1389). مفاهیم کلیدی بوردیو. ترجمه محمد مهدی لبیبی، تهران: نشر افکار.
لمبتون، ا.ک.س(1377). مالک و زارع در ایران. ترجمه منوچهر امیری، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
ممتاز، فریده (1383). «معرفی مفهوم طبقه از نظر بوردیو». پژوهش نامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ش41 و42: 160-149.
میخلز، روبرت(1385). جامعه شناسی احزاب سیاسی. ترجمه احمد نقیب زاده، تهران:قومس.
مجدالاسلام کرمانی، احمد (1356). تاریخ انحظاط مجلس. مصحح محمد خلیل‌پور، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
مستوفی، عبدالله(1384). شرح زندگانی من. تهران: زوار.
معیرالممالک، دوستعلی خان(1390). وقایع الزمان؛ خاطرات شکاریه. به کوشش خدیجه نظام مافی، تهران: نشر تاریخ ایران.
نفیسی، رسول(1379). «فرهنگ سیاسی و هویت ملی». گردآوری و تنظیم ماندانا تیشه یار، فصلنامه مطالعات ملی، دوره دو ش 5: 191-177
نجفی قوچانی، سید محمد حسن (1375). سیاحت شرق (زندگی نامه آقا نجفی قوچانی). تهران: حدیث.
ناظم الاسلام کرمانی، میرزا محمد (1384). تاریخ بیداری ایرانیان. ج1،2، تهران: امیرکبیر.
واکونت، لویی(1372). پییر بوردیو. ترجمه مهرداد میردامادی، تهران: نشر آگه.
ویجویه، حاجی محمد (1348). تاریخ انقلاب آذربایجان و بلوای تبریز. به کوشش علی کاتبی، تهران: امیرکبیر.
هدایت(مخبرالسلطنه)، مهدیقلی(1363). گزارش ایران از مظفرالدین شاه تا احمد شاه. تهران: نقره.
هدایت(مخبرالسلطنه)، مهدیقلی (1385). خاطرات و خطرات. تهران: زوار.
ییت، چالز ادوارد(1365). خراسان و سیستان، سفرنامه کنلل ییت به ایران و افغانستان. ترجمه قدرت الله روشنی و مهرداد رهبری، تهران: یزدان .
Bourdieu, Pierre (1977). Outline of a Theory of Practice. Cambridge University Press.
Kauppi, Nillo (2003). "Elements for a Structural Constructivist Theory of Politics and European Integration"; Center for European Studies, working paper"; No. 104.
)