نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی ،گروه علوم سیاسی ،واحد علوم تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

2 استاد گروه علوم سیاسی،دانشگاه تهران ،تهران،ایران

3 استاد گروه علوم سیاسی ،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

چکیده

این مقاله با توجه به ناپیوستگی مدرنیته و مدرنیزاسیون در ایران، کوشش دارد ضمن مروری کوتاه در خاستگاه سرزمینی این دو مفهوم در کشورهای غربی تأثیر ناپیوستگی را بر فرایند توسعه وضدتوسعه جستجو کند. جریان توسعه در ملل پیشرفته صنعتی بصورت طبیعی طی شد. این کشورها به دلیل کشمکش‌های طولانی بین سه کانون قدرت سیاسی، اقتصادی و مذهبی موفق به ایجاد نظام‌های حقوقی‌ شدند که متضمن امر توسعه گردیدند. اما جریان توسعه بعد از جنگ جهانی دوم وقتی وارد کشورهایی شد که با موانع ساختاری و سرزمینی و فقدان تضمین‌های حقوقی مواجه بودند، به جریان ضدتوسعه تبدیل شدند. در ایران این پدیده در قالب نوسازی از دوران مشروطیت شروع شد. اما عوامل متعددی وجود داشتند که با دامن زدن به ناپیوستگی اجتماعی و سیاسی، موانع اساسی در مسیر توسعه ایجاد کردند. ناپیوستگی میان مدرنیسم و مدرنیته بخشی از یک روند تاریخی و ناشی از ناامنی‌ها و در نتیجه تمرکز قدرت سیاسی بود. این مقاله درصدد است با یک نگاه جامعه‌شناختی سیاسی یافته‌هایی را که درباره تأثیر قدرت سیاسی بر ناپیوستگی‌های اجتماعی شرح داده می‌شوند، با تمرکز روی موضوع توسعه تبیین کند. پرسش اصلی این است که چه عواملی باعث ناپیوستگی‌ها شدند، و چگونه می‌توان این عوامل را از میان برداشت؟
 

کلیدواژه‌ها

آبراهامیان، یرواند (1387). ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گل محمدی. تهران: انتشارات نشرنی.
آدمیت، فریدون (1351). اندیشه ترقی. تهران: انتشارات خوارزمی.
ازغندی، علیرضا (1388). نخبگان سیاسی در ایران بین دو انقلاب. تهران: انتشارات قومس.
ازغندی، علیرضا (1394). روابط خارجی ایران. تهران: انتشارات قومس
امانت، عباس (1389). "فرضیه فاجعه‌زدگی و تأثیر پایدار فاجعه مغول". مجله بخارا، شماره 77: 262-227.
اوپارین، آی، ای (1356). حیات، طبیعت و تکامل. ترجمه هاشم بنی طرف. تهران: انتشارات فرانکلین.
برمن، مارشال (1389). تجربه مدرنیته. ترجمه مراد فرهادپور. تهران: انتشارات طرح نو.
بلوخ، مارک (1363). جامعه فئودالى. ترجمه بهروز باشى. جلد اول، تهران: انتشارات آگاه.
پیران، پرویز (1384). "نظریه راهبرد و سیاست های سرزمینی ایران". مجله ایرانشهر: 34-22.
پیران، پرویز (1385). "هویت ملی جامعه ایران"، مجله چشم‌انداز ایران، ابان و آذر: 23-12
بیکن، فرانسیس (1392). نوارغنون. ترجمه محمود صناعی. تهران: انتشارات جامی.
جی. دان، رابرت (1385). پست‌مدنیسم اجتماعی. ترجمه صالح نجفی. تهران: انتشارات شیرازه.
دکارت، رنه (1381). تأملات در فلسفه اولی. ترجمه احمد احمدی. تهران: انتشارات سمت.
رئیسی، ابراهیم (1387). سخنرانی، اتمام حجت رئیسی در بدو ورود به دستگاه قضا،  (https://akharinkhabar.ir/story/5081892)
زیباکلام، صادق (1374). ما چگونه ما شدیم. تهران: انتشارات روزنه
سن، آمارتیا (1382). آزادی به مثابه توسعه. ترجمه سید احمد موثقی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
علمداری، کاظم (1398). چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت. نشر توسعه، نسخه الکترونیکی
فعال، احمد (1388). اسطوره‌های سیاسی. تهران: انتشارات خانه کتاب.
فوران، جان (1392). مقاومت شکننده. ترجمه احمد تدین. تهران: انتشارات موسسه خدمات فرهنگی رسا.
فوکو، میشل (1378). دانش و قدرت. ترجمه محمد ضمیران. تهران: انتشارات هرمس.
کاتوزیان، همایون (1396).  تضاد دولت و ملت. ترجمه علیرضا طیب. تهران: انتشارات نشرنی.
کاتوزیان، همایون (1390). جامعه کوتاه مدت. ترجمه عبدالله ناصری. تهران: انتشارت نشرنی.
کاتوزیان، همایون (1394). جامعه و دولت. ترجمه حسن افشار. تهران: انتشارت نشر مرکز.
کاتوزیان، همایون، (1394). دیکتاتوری با استبداد تفاوت دارد.
گادامر، گئورگ، (1382). آغاز فلسفه. ترجمه عزت الله فولادوند. تهران: انتشارات هرمس.
لش، اسکات (1383). جامعه شناسی پست‌مدرنیسم. ترجمه شاپور بهیان. تهران: انتشارات ققنوس.
لمتون، آن کاترین (1362). مالک و زارع در ایران. ترجمه منوچهر امیری. تهران: مرکز انتشارات علمی وفرهنگی.
مارکوزه، هربرت (1357). خرد و انقلاب. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات جاویدان.
نعمانی، فرهاد، بهداد، مهران (1383). کار و طبقه اجتماعی. ترجمه محمود متحد. تهران: انتشارات آگاه، نسخه الکترونیکی.
هگل، گ.و (1356). عقل در تاریخ. ترجمه حمید عنایت. تهران: مؤسسه انتشارات علمی دانشگاه آریامهر
یاسپرس، کارل، (1364). آغاز و انجام تاریخ. ترجمه محمد حسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی.