سخن سردبیر

سوسن باستانی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 3-3

چکیده
  مایه خوشوقتی است که اولین شماره  از دوره‌ی دهم سال 1395 مجله مطالعات اجتماعی ایران را تقدیم علاقه مندان به مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی می کنیم. مجله مطالعات اجتماعی ایران دومین مجله انجمن جامعه شناسی ایران است که به صورت نیمه متمرکز و با همکاری گروه های علوم اجتماعی و جامعه شناسی دانشگاه ها یا گروه های تخصصی و دفاتر استانی انجمن ...  بیشتر

سخن سردبیر مهمان ویژه نامه جامعه شناسی انقلاب و جنبش‌های اجتماعی

نرگس نیکخواه قمصری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 4-5

چکیده
  انقلاب اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین رخدادهای اجتماعی نیمه دوم قرن بیستم نه صرفا به واسطه  متاثر ساختن بسیاری از زمینه­های عینی ساختار­های داخلی و بین المللی بلکه تاثیر عمیق و شگرف در حوزه معنا و اندیشه و یا به بیانی دقیق‌تر تلاقی اندیشه ها و اقدامات عملی سلبی (استعمار و استبداد گریزی) و ایجابی (اسلام گرایی و خویشتن باوری) توانست ...  بیشتر

بازشناسی انقلاب‌های بزرگ با تأکید بر شاخصه‌ها و ابعاد بین‌المللی آنها

مسعود اخوان کاظمی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 5-35

چکیده
  بسیاری از انقلاب‌هایی که در طول تاریخ رخ داده‌اند، "انقلاب‌ ملی" و تعداد اندکی از آنها به‌عنوان "انقلاب بزرگ" شناخته می‌شوند. این انقلاب­ها دارای شاخصه­های ویژه­ای هستند که به‌صورتی آشکار آنها را از دیگر انقلاب‌ها متمایز و ممتاز می‌­سازند. این مقاله درصدد پاسخگویی به این سئوال است که انقلاب­های بزرگ چه ویژگی­هایی دارند ...  بیشتر

چگونگی شکل گیری اصل ولایت فقیه به منزلة ساخت قدرت در جمهوری اسلامی

سید علیرضا بهشتی؛ مرضیه حاجی هاشمی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 36-85

چکیده
  مقالة حاضر از رهگذر روش‌شناسی کیفی بر آن است تا به مطالعة چگونگی شکل‌گیری نهاد رسمی ولایت فقیه به ‌منزلة اصلی‌ترین رکن حکومتی نظام جمهوری اسلامی بپردازد و با تحلیل محتوای مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی سال 58 و شورای بازنگری سال 68 نشان دهد در کدام ساخت زبانی و با کدام دیدگاه‌های ذهنی و طی کدام فرآیند عاملیت و ساختار این ساخت قدرت ...  بیشتر

مطالعة تطبیقی عواملِ وقوع و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکست انقلاب مصر

محمدحسین پناهی؛ نیما شجاعی باغینی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 86-114

چکیده
  با وجود عوامل مشترک در وقوع انقلاب‌ها، به‌منزلة پدیده‌های اجتماعی، تفاوت­های درخور مطالعه‌ای نیز دیده می‌شود. با توجه به اهمیت انقلاب اسلامی ایران و انقلاب  مصر برای منطقة خاورمیانه، هدف مقالة حاضر مقایسة عوامل وقوع، پیروزی یا شکست انقلاب‌های ایران و مصر، براساس نظریۀ جان فورن دربارة انقلاب‌های کشورهای جهان‌سوم، است. پس ...  بیشتر

شاهِ نفتی: نفت و سقوط رژیم پهلوی

علی محمد حاضری؛ محمد فکری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 115-136

چکیده
  نفت از عناصر اساسی در شکل‌دهی به نظام اجتماعی و سیاسی ایران معاصر و نیز یکی از منابع اصلی تأثیرگذار در ظهور و سقوط حکومت‌های ایران بوده‌است. دولت‌های تاریخ معاصر ایران هیچ‌گاه نتوانسته‌اند بدون نفت کشور را اداره کنند. وقتی که درآمد نفتی منبع اصلی تأمین هزینه‌های حکومت باشد، با نوسان این درآمد، اقتدار حکومت نیز دچار بحران خواهد ...  بیشتر

انقلابهای عربی: مطالعهای تطبیقیـ تاریخی (دلالتهایی نظری درباب نظریه های متأثر از انقلاب اسلامی)

امیر عظیمی دولت آبادی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 137-162

چکیده
  موج انقلاب‌ها و شورش‌های مردمی که از دسامبر 2010 اکثر کشورهای عربی را در برگرفت از رخدادهای نادر تاریخی محسوب می‌شود. در این رخداد، چهار رژیم اقتدارگرا در تونس، مصر، لیبی و یمن یکی پس از دیگری به‌واسطه انقلاب‌های مردمی در سال 2011 از هم فروپاشیدند و بسیاری دیگر نیز با چالش‌های جدی مواجه شدند. در این تحقیق تلاش شده است تا در پرتو دستگاه ...  بیشتر

تأملی بر نسبت فمینیسم با انقلاب اسلامی ایران

نرگس نیکخواه قمصری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، صفحه 163-183

چکیده
  در تاریخ ایران معاصر، زنان برای تغییر وضعیت خود بارها به اقدامات جمعی دست زده‌اند، اما فقط در جریان انقلاب سال 1357 بود که مشارکت آنها سیمایی متفاوت یافت، تاآنجاکه به‌منزلة شاخصۀ انقلاب مطرح شد. ازآنجاکه خواسته‌های زنان، به‌مثابة یکی از متغیرهای اصلی، توجه پژوهشگران و نظریه‌پردازان نسل چهارم انقلاب را به خود معطوف کرده‌‌است، ...  بیشتر